چیزی که در میان تمامی انسانها در صعود به قلل مرتفع مشترک است نیازی است که انسان به تطابق با ارتفاع یا هم هوایی(acclimatization)دارند.

در واقع هر انسانی که قصد صعود به ارتفاعی بیش از ارتفاع محل زیست خود را دارد نیاز است تا ابتدا خود را از لحاظ آمادگی جسمانی به حد مطلوب

برساند.بخشی از این افزایش آمادگی جسمانی تطابق با ارتفاع یا هم هوایی است.

همان طور که می دانیم مهمترین عامل که ما را نیازمند هم هوایی می کند کمبود فشار سهمی اکسیژن در ارتفاع است.گر چه در هر هوایی و در

هر ارتفاعی میزان درصد اکسیژن(21%)تغییری نمی کنداما تعداد مولکولهای اکسیژن در هوای رقیق کمتر می شود ودر نتیجه بدن برای رفع نیاز به

اکسیژن به تلاش بیشتری می پردازد.همین مساله توجیه گر نیاز بدن به تطابق با ارتفاع بالاست.

حال نخستین واکنش بدن در مقابله با کمبود اکسیژن افزایش تعداد تنفسها به شکل ارادی یا غیر ارادی است.نکته ای که بخصوص در یکی دو شب

نخست اقامت در کمپ اصلی و بویژه هنگام خواب با آن مواجه خواهیم شد.گر چه عوارض ارتفاع گاهی تنها به همین مورد خلاصه نشده  و علاوه بر

افزایش تعداد تنفس شاهد بی اشتهایی ،تهوع و استفراق،خستگی و ضعف ،گیجی و سردرد ،بی خوابی (قطع و وصل تنفس)،عدم تشخیص صحیح،

خوابهای آشفته و ...نیز خواهیم بود.

آغاز هر صعود باید همراه باشد با لمس ارتفاع بالاتر و بازگشت به کمپ پایین تر.در واقع این شیوه تاییدی است بر اصل صعود به ارتفاع بالا ،خواب در ارتفاع پایین.

باید بدانیم تاثیر لمس کمپ بالا همراه است با افزایش گلبولهای قرمز جهت اکسیژن گیری بهتر .این نکته که همراه است با افزایش غلظتهای هماتوکریت و

هموگلوبین ضرورتاً نمی تواند مفید باشد، چرا که افزایش غلظت خون از عوارض آن هست.

در هر صورت بدن این آمادگی را دارد روز بعد یا روزهای بعد برای شب مانی در ارتفاع بالاتری کمپ اصلی را ترک نماید.این روند تا لمس آخرین کمپ باید ادامه یابد.

یعنی لمس کمپ بالاتر بازگشت برای شب مانی به کمپ پایین تر و مجدداًروز بعد صعود برای شب مانی به کمپ بالاتر،بدین شکل با لمس آخرین کمپ و بازگشت به

کمپ اصلی پروسه هم هوایی به انتها خواهد رسید.اینک پس از چند روز استراحت در کمپ اصلی و تغذیه بهتر می توانید با اتّکال به وجود کمپهای بالاتر

صعود نهایی را به شکل پلّه ای و کمپ به کمپ آغاز نمایید.

نکات مهم در هم هوایی:

1)هنگام رسیدن به کمپ اصلی برای آغاز صعود تعجیل نکنید و ترجیحاًچند روز نخست را به استراحت بپردازید.این امر بویژه برای کسانی که قصد صعود به قلل مرتفع و

صعب العبور را دارند و با بالگرد وارد کمپ اصلی می شوند الزامی است.(نظیر قله های پامیر و تیان شان)

2)ارتفاع زدگی عاملی نیست که تنها با صعود به ارتفاع بالا حادث شودبلکه مهمترین امر در ارتفاع زدگی سرعت زیاد صعود به ارتفاع بالاتر ،شدت

بالای فعالیت و میزان زیاد حمل بار می باشد.

3)باید بدانیم هم ارتفاعی نیازمند هم هوایی اختصاصی است و برای رسیدن به هر کمپی می باید پروسه هم هوایی شامل لمس کمپ بالا ،

بازگشت به کمپ پایین تر و بعد صعود و شب مانی در کمپ بالاتر را اجرا کنیم.

4)در طول دوره هم هوایی نیاز به شب مانی در کمپ آخر نیست و همان لمس کمپ آخر می تواند بیشترین تاثیر را در هم هوایی نهایی داشته باشد.

باید بدانیم در ارتفاع بالای 7000 متر نه تنها تطابق با ارتفاع معنا ندارد بلکه پس رفت نیز حادث می شود.

5)تغییرات آب و هوا و خرابی هوا بیشترین نقش را در بهم زدن روند هم هوایی دارد.

6)گاهی به دلیل عدم تطابق با ارتفاع ممکن است نیاز به چند روز اقامت در کمپ اصلی را پیدا کنید،پس بدون داشتن استرس در از دست دادن

زمان،سلامتی را به زود هم هوا شدن ارجح بدانید.

7)تفاوتهای فردی قابل ملاحظه ای در توانایی افراد جهت تطابق با ارتفاع وجود دارد .برخی به سرعت با ارتفاع بالا تطابق می یابند و برخی

نیازمند دوره های زمانی طولانی تری برای هم هوایی هستند.

8)پیش از رسیدن به کمپ اصلی و حتی در کشور خود می توانید پروسه هم هوایی را با صعود به قلل بالای 4000و 5000متری در دسترس

آغاز کنید اما باید بدانید هم هوایی امری است کوتاه مدت (حداکثر دو هفته) و به صرف یک چنین هم  هوایی نمی توانید در صعود به قلل مرتفع

ریسک نمایید وبه سرعت به ارتفاعات بالاتر بروید.

9)تطابق با ارتفاع با عدم وجود بیماریهای ناشی از ارتفاع و بهبود کیفیت خواب و به اصطلاح معروف هر کس در ارتفاع خوب

بخورد و بخوابد خوب هم هوا شده است.

منابع:

http://www.chekad-sari.com

http://www.ciesin.org

کتاب سفر به مناطق ترجمه دکتر جلال الدین شاهبازی

وبلاگ کوه قاف

سایت کوهنوردان زرتشتی ایران